Blog

Peregrynacja pilnie strzeżona (1979-1981)

Dziś wielu ludzi, e względu na ulotność pamięci, twierdzi, że poprzednia peregrynacja w latach 1979-1981 odbywała się bez przeszkód, co jest nieprawdą i wierutnym kłamstwem. Trzeba zatem odświeżyć pamięć, bo choć nie były to szykany znane z wcześniejszych lat, gdyż w czasie tzw. „karnawału Solidarności” nie było już takiej możliwości, to jednak peregrynacja kodeńska była pilnie obserwowana i codziennie przekazywano meldunki do centrali w Warszawie.

W Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie znajduje się licząca 225 stron teczka, pozostałość po Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i działaniach Służby Bezpieczeństwa, a dotycząca w części peregrynacji Obrazu Matki Boskiej Kodeńskiej po diecezji siedleckiej w latach 1978-1980 oraz zawierająca inne dokumenty dotyczące uroczystości w Kodniu¹.

Wystarczy jej pobieżna lektura, aby zorientować się za jakie zagrożenie uznawany był Obraz Kodeńskiej Pani w czasach komunistycznego zniewolenia ze względu na aktywizację się w czasie jej trwania wiernych świeckich. W teczce tej nie zabrakło także donosów nauczycieli ze Związku Nauczycielstwa Polskiego na duszpasterzy parafialnych, jak w Platerowie, gdzie dokument skierowany do wojewody na końcu posiada podpisy nauczycieli-komunistycznych aktywistów, inspirowanych przez SB².

Stenogramy kazań, zasięg inwigilacji

Zgromadzono tam m.in. materiały dotyczące przebiegu uroczystości w Kodniu i prowadzonej peregrynacji; stenogramy głoszonych w jej trakcie kazań lub ich istotnych fragmentów (m.in. kilka głoszonych przez ks. Zdzisława Połubickiego w Sokołowie Podlaskim, ks. Władysława Zwierza w Górznie, oraz stenogramy nagranych kazań i ich wyrywki dotyczące biskupów: Jana Mazura i Wacława Skoromuchy)³, ze szczególnym uwzględnieniem elementów niebezpiecznych i antypaństwowych.

Uwagi takie zostały zawarte w dziennych szyfrogramach i okresowych meldunkach składanych władzom wydziału IV departamentu IV MSW w Warszawie⁴ oraz prowadzono na bieżąco archiwum zdjęciowe tego wydarzenia, by w ten sposób szykanować ludzi uczestniczących w religijnych wydarzeniach czy użyczających swoje samochody, co skrzętnie uwieczniano na zdjęciach czyli tzw. materiale poglądowym⁵.

Zachowane materiały inwigilacyjne dotyczą m.in. peregrynacji w miejscowościach (pisownia oryginalna z dokumentów SB): Rozwadówka, Orchów, Uhrusk, Kosyń, Hańsk, Wytyczno, Wereszczyn, Włodawa, Radcze, Brus, Wola Woreszczyńska, Lubień, Jabłeczna, Sławatycze, Hanna, Lack, Dołha, Dołhobrody, Różanka, Zeszczynka, Huszcza, Motwica, Rossosz, Łomazy, Witulin, Swory, Uścimów, Janów Podlaski, Witoroż, Horodyszcze, Opole, Korczówka, Hrud, Polubiczne, Kodeniec, Gęś, Jabłoń, Wisznice, Paszenki, Przegaliny, Gąsiory, Borki, Drelów, Kock, Prostyń, Komarówka, Kolembrody, Kąkolewnica, Wohyń, Ulan, Milanów, Kolano, Rudno, Polskowola, Szostka, Mostów, Kożuszki, Prochenki, Kornice, Szpaki, Siemień, Międzyrzec Podlaski, Sosnowica, Rozkopaczew, Dokudów, Kościeniewicze, Ortel Książęcy i Królewski, Biała Podlaska, Horbów, Hadynów, Huszlew, Makarówka, Łuzki, Sarnaki, Niemojki, Platerów, Rusków, Ostrowki, Łukowice, Ostrów Lubelski, Brzostowice, Parczew, Janów Podlaski, Serpelice, Chłopków, Horoszki, Sterdyń, Węgrów, Sokołów Podlaski i Grębkowo⁶.

Służbie Bezpieczeństwa nie mogły umknąć wewnętrzne dokumenty kościelne, mówiące o terminach peregrynacji. Zadaniem jej działalności było też nadzorowanie, by wypełniane były polecenia czynników partyjnych i administracji państwowej na temat tych obchodów. Nie mogło też zabraknąć szczegółowych list misjonarzy głoszących Słowo Boże w poszczególnych parafiach w czasie przygotowania i w dniach nawiedzenia. Byli to ze Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej o.o. Stanisław Grzybek, Stanisław Maksymiuk, Edmund Stefański, Szczepan Gryzik, Edmund Kaczmarek, Michał Rybczyński, Michał Miczko, Kazimierz Kozicki, Piotr i Ludwik Plewińscy, Jan Kaleta, Antoni Boczar, Władysław Skibniewski, Kazimierz Tyc, Marek Czyżycki, Jerzy Sikorski, Antoni Pestka, ?. Krakowicki, Józef Chlebek a dodatkowo także ekipy misjonarskie redemptorystów, salezjanów, jezuitów, palotynów i kapucynów⁷.

Zachowane materiały wskazują, że inwigilacją objęto co najmniej 85. miejscowości w czasie trwania peregrynacji, choć w tym czasie całość wydarzenia obejmowała 100. miejscowości, w których czasem była większa liczba parafii. Część z nich, a dokładnie 61. obsłużyli misjonarsko Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej w specjalnie przygotowanych na tę okazję ekipach misjonarskich. Najpierw w okresie wiosenno-letnim 42. z nich: Jabłeczna, Sławatycze, Hanna, Lack, Różanka, Rozwadówka, Kosyń, Rzeszczynka, Wytyczno, Wereszczyn, Włodawa, Lubień, Wola Wereszczyńska, Witulin, Horodyszcze, Hrud, Polubicze, Gęś, Wisznice, Paszenki, Przegaliny, Drelów, Kolembrody, Radzyń Podlaski, Kąkolewnica, Rudno, Szóstka, Siemień, Kożuszki, Próchenki, Szpaki, Sosonowica, Dokudów, Ortel Książęcy i Królewski, Biała Podlaska św. Anna, Mostów, Makarówka, Łuzki, Łysów, Rusków oraz Łukowiec⁸. A następnie w okresie jesiennym dalsze 19. miejscowości: Parczew, Komarno, Horoszki Duże, Sterdyń, Grębków, Rozbity Kamień, Czekanów, Miedzna, Korytnica Węgrowska, Gródek, Jeżyska, Wierzbno, Stoczek Węgrowski, Skibniew, Pratulin, Klonowica Duża, Woskrzenice, Białą Podlaska⁹.

Daje to w sumie 61. miejscowości, w których Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej głosili Słowo Boże, choć nie we wszystkich wypadkach zachowały się materiały o inwigilacji przez SB. Jak wskazują dokumenty archiwalne pozostałe 39. obsługiwali inni zakonnicy. Redemptoryści 11. miejscowości: Janów Podlaski, Węgrów, Wyszków, Czerwonka Grochowska, Skrzeszew, Seroczyn, Sowice, Wirów, Jabłonna Lacka, Grodzisk, Rokitno. Salezjanie 7. miejscowości: Serpelice, Chłopków, XX. Salezjanów, Kożuchówek, Kamionna, Knychówek, Gnojno. Jezuici 6. miejscowości: Sokołów Podlaski, Łazówek, Łochów, Starawieś, Kopcie, Czerwonka Liwska. Kapucyni 7. miejscowości: Szkopy, Ugoszcz, Ogrodniki, Zembrów, Ceranów, Liw, Konstantynów. Pallotyni 8. miejscowości: Wyrozęby, Sadowne, Rogów, Kosów Lacki, Kąty, Wiśniew, Prostyń, Niewiecz¹⁰.

Represje wobec osób świeckich

Powodem represji mogło być nawet wywieszenie emblematów religijnych w miejscach publicznych, jak w banku spółdzielczym, spółdzielni gminnej i ośrodku zdrowia m.in. w Huszlewie, Olszance, Łomazach i Platerowie. Wprost sugerowano wyciągnięcie konsekwencji wobec winnych, nie akceptując m.in. udziału ochotniczej straży pożarnej w mundurach w tych uroczystościach. Informacje o nieakceptowanych zachowaniach spływały regularnie do władz politycznych czyli PZPR i władz wojewódzkich od nich uzależnionych¹¹.

Represją tym towarzyszył robiony przez fotografów z bezpieki lub im uległych, zdjęciowego materiału poglądowego. Wspominana tu teczka zawiera również zdjęcia z niektórych etapów peregrynacji: samochód wiozący obraz, strażacy eskortujący, składanie kwiatów przed obrazem, zgromadzeni wierni, otwieranie samochodu kaplicy, umieszczenie obrazu na samochodzie, księża i wierni oczekujący przybycia obrazu, przenoszenie obrazu do kościoła, strażacy ze sztandarem, kawalkada samochodów jadących za obrazem¹².

Zaangażowanie funkcjonariuszy SB, czynników partyjnych i wyznaniowych

W związku z tym, że teren ówczesnej diecezji siedleckiej rozciągał się na kilka województw, całą inwigilacją kierowali funkcjonariusze SB z różnych komend, zajmując się nie tylko sama peregrynacją. W Białej Podlaskiej: Eugeniusz Leonarcik, późniejszy naczelnik wydziału IV KWMO (1975-1983, w SB: w SB 1974-1990) i Jan Czesław Jóźwik – kierownik sekcji tego wydziału¹³. Szyfrantami tych wiadomości przesyłanych do Warszawy, wymienionymi jedynie z nazwiska, byli: Chwesiuk, Babkiewicz, Zielinaki/Zieliński, Olejnik¹⁴. Dokumenty są jeszcze dodatkowo sygnowane inicjałami: KW/JM, GJ/JM, BK/JM, GT/JM, E.M., JJ/JM, LE/JM, SA/JM. Z tego właśnie miejsca zachowało się we wspomnianej teczce najwięcej meldunków, co wskazuje na wielką gorliwość SB w Białej Podlaskiej¹⁵.

Działaniami operacyjnymi w Lublinie kierowali: Józef Sokołowski, zastępca naczelnika wydziału IV (1978-1985, w SB: 1970-1990) i Edward Hawryło, zastępca naczelnika (1975-1978, w SB: 1963-1990) a następnie naczelnik wydziału IV KWMO (1978-1989), Edward Wituch – zastępca naczelnika wydziału IV KWMO (1975-1982, w SB: 1954-1985) i Wacław Domański – późniejszy zastępca tegoż wydziału (1982-1989, w SB: 1968-1990)¹⁶. Wiadomości szyfrowali: Sierpień, Turek (k.), Wesołowski¹⁷.

Inwigilacją w Ostrołęce zajmowali się: Eugeniusz Palasek, naczelnik wydziału IV KWMO (1975-1982, w SB: 1962-1987) i Zbigniew Masiak, zastępca naczelnika wydziału paszportów KWMO (1976-1979, w SB: 1966-1986)¹⁸. Wiadomości spływające do Warszawy szyfrował Zamojski¹⁹.

Działaniami operacyjnymi w Chełmie kierował: Henryk Król, naczelnik wydziału IV KWMO (1975-1989, w SB: 1953-1990)²⁰. Natomiast wiadomości szyfrowali w Chełmnie: Najda, Nakoneczny, Mielniczuk, Książek, Kowalczuk (k.)²¹.

W Siedlcach działania operacyjne podejmowali: Jerzy Zaczyński (vel Jerzy Zając) – naczelnik wydziału IV KWMO (1979-1984, w SB: 1963-1984) i Stanisław Pogoda, pracujący później w dziale IIIA wydziału V oraz zastępca naczelnika i naczelnik wydziału V KWMO (1983-1989, w SB: 1971-1990)²². Szyfrantami zaś byli: Filipek (k.), Gąsek (k.), Lewandowski²³.

Na jakie biurka trafiały informacje sporządzone przez w/w osoby niech świadczy fakt, że na niektórych jest odręczy dopisek, że trafiały m.in. do Adama Pietruszki (zastępca dyrektora Departamentu IV MSW w latach 1981-1984, naczelnik Wydziału I Departamentu IV w latach 1979-1981, wg włoskiego prokuratora Ferdinando Imposimato, wraz z kilkoma innymi oficerami SB był obecny na placu św. Piotra w momencie zamachu), związanego z późniejszym zabójstwem bł. ks. Jerzego Popiełuszki, skazany za nakłanianie swoich podwładnych do tego czynu na 25. lat więzienia, które opuścił w 1995 roku²⁴.

Poza działaniami SB, które miały umniejszyć znaczenie peregrynacji i ją kontrolować, swoją rolę miał także do odegrania m.in. wojewoda bialskopodlaski Józef Piela (1975-1986) z ramienia ZSL, który jako przedstawiciel administracji państwowej PRL kierował do biskupa siedleckiego listy w sprawie nieprawidłowości występujących w czasie peregrynacji²⁵.

Inne rozpracowywanie sanktuarium w Kodniu

Oczywiście, oprócz działań związanych z peregrynacją, cały czas uwaga władz skupiała się na przebiegu różnych uroczystości w sanktuarium w Kodniu, organizowanych tam dni skupienia. Zwracano uwagę na początek i koniec poszczególnych etapów peregrynacji kopii Obrazu po diecezji siedleckiej a także ewentualne sprawy konfliktowe, które SB mogło wykorzystać do neutralizowania pozytywnych skutków tego wydarzenia wśród wiernych.

W zainteresowaniu SB były wielkie Kodeńskie wydarzenia, jak np. jubileusz diecezji w 1969 roku, a sprawę tę pilotował m.in. Mieczysław Boiński (1962-1975, w SB: 1949-1990), zastępca na następnie naczelnik Wydziału IV KWMO w Poznaniu²⁶. Informacje, stenogramy kazań oraz odpisy dokumentów, jak np. telegramu do Ojca Świętego czy stenogramy z uroczystości, można znaleźć z teczce ks. bp. Jana Mazura, w której znalazły się dokumenty inwigilacyjne. W czasie uroczystości wytworzył je (nagrał i spisał) m.in. funkcjonariusz SB z Lublina Mieczysław Sokołowski²⁷.

W zainteresowaniu, zwłaszcza w latach 70. pozostawała sytuacja, jak to określali funkcjonariusze, polityczno-operacyjna w sanktuarium w Kodniu. Dokumenty tego typu zawierały m.in. charakterystykę poszczególnych zakonników i ewentualne wytyczne, jak niwelować ich – wg władz „negatywny” wpływ na okoliczną ludność i przybywających do Kodnia pielgrzymów czy też powodować animozję pomiędzy poszczególnymi mieszkańcami klasztoru. W Białej Podlaskiej tą sprawą zajmował się m.in. I zastępca Komendanta Powiatowego MO ds. SB Henryk Starek (1967-1975, w SB: 1951-1990) czy wspominany już naczelnik Wydziału IV KWMO w Białej Podlaskiej Eugeniusz Leonarcik²⁸.

Informacje dotyczące wydarzeń w Kodniu w 1973 i 1974 roku, m.in. uroczystości i okolicznościowych wydarzeń oraz liczby uczestniczących w nich wiernych można znaleźć także w teczce ks. bp. Jana Mazura, którego inwigilowali m.in. naczelnik Wydziału IV KWMO w Lublinie Tadeusz Hawrot (1972-1978, w SB: 1957-1978), wspomniany już zastępca naczelnika Wydziału IV KWMO w Lublinie Henryk Król oraz Inspektor Wydziału IV KWMO w Lublinie Jan Trawczyński (1972-1977), a szyfrantami byli Mucka i Turek (k.)²⁹.

Tak samo SB interesowała się pobytami przedstawicieli najwyższych władz Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej: superiorów generalnych lub ich delegatów w Kodniu oraz przedstawicieli władz kościelnych z Watykanu, jak np. ks. abp Luigii Poggi. Chciano wiedzieć o ich ewentualnych kontaktach nie tylko z oblatami, ale nade wszystko z osobami świeckimi. Sprawami tymi zajmował się m.in. zastępca Naczelnika Wydziału IV KWMO w Lublinie Aleksander Muszyński czy inspektor Wydziału IV KWMO w Siedlcach Stanisław Pogoda i Naczelnik Wydziału IV KWMO w Siedlcach Ryszard Durka (1975-1979, w SB: 1950-1979) czy wreszcie naczelnik Wydziału IV KWMO w Białej Podlaskiej, wspominany już Eugeniusz Leonarcik³⁰.

Działania represyjne Urzędu ds. Wyznań i próby pozyskania agentury

W zainteresowaniu Urzędu ds. Wyznań, który oficjalnie realizował działania represyjne wobec związków wyznaniowych, zgodnie z wytycznymi kacyków z PZPR i funkcjonariuszy UB/SB, znalazła się także rozbudowa oblackiego klasztoru w kodeńskim sanktuarium w latach 70³¹. Zainteresowanie dotyczyło także bieżącego funkcjonowania kodeńskiego klasztoru, w którym przeprowadzano wizytacje m.in. w 1968 roku i 1973 roku. Wykonawcami wytycznych z Warszawy w 1968 roku byli przedstawiciele Wydziału ds. Wyznań WRN w Lublinie Stanisława Bisa, Wydziału Finansowego PRN w Białej Podlaskiej Wacława ?gopkiego [dane nieczytelne – przy. wł.] i Wydziału Spraw Wewnętrznych PRN w Białej Podlaskiej Włodzimierza Rutkowskiego, a w 1973-1974 roku inspektor Wydziału ds. Wyznań w Lublinie Janek Stafan³².

Co więcej w zainteresowaniu władz wyznaniowych były także wszelkie prace prowadzone na terenie sanktuarium, które m.in. w 1976 roku pilotował Dyrektor Wydziału ds. Wyznań Urzędu Wojewódzkiego w Białej Podlaskiej Mieczysław Sawicki, nie zwalniając ze zobowiązań finansowych wobec państwa parafii i zgromadzenia, mimo podjętych kosztownych prac konserwatorskich³³.

Sanktuarium oraz prowadzona przy nim praca od samego początku były solą w oku komunistów, którzy szukali wciąż materiałów kompromitujących poszczególnych zakonników i całe zgromadzenie. Funkcjonariusze SB starali się wykorzystać w inwigilacji tego środowiska tajnych współpracowników, m.in. TW „Róża”, TW „Lidia Pruszyńska”, TW „Marek”, TW „Majewski”, TW „Artur” czy TW „Józef”³⁴.

Jednak sami pracownicy SB stwierdzali, że ze względu na brak sieci agenturalnej w klasztorze niemożliwe jest pozyskiwanie istotnych informacji nie tylko o działalności w sanktuarium, ale także prowincji Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej³⁵.

Wykaz skrótów:

AAN – Archiwum Akt Nowych w Warszawie

AIPN BU – Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Biuro Udostępniania w Warszawie

AIPN Lu – Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Odział w Lublinie

AIPN Sz – Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Odział w Szczecinie

AIPN Gd – Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Odział w Gdańsk

Przypisy:

1. Zob. AIPN BU 0713/297, kk. 225.

2. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 42, 44-46.

3. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 14-27, 37-41, 47, 49-52, 55-57, 61-64, 66-67, 70, 72, 75-77, 80-100.

4. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 3-13, 28-33, 42-43, 47-103, 128-225.

5. Zob. AIPN BU 0713/297: Peregrynacja Obrazu M.B. Kodeńskiej. Materiał poglądowy, k. 109-127.

6. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 34-36, 107-108.

7. Zob. AIPN BU -713/297: Terminarz rekolekcji i peregrynacji obrazu MB Kodeńskiej – prowadzonych przez o.o. oblatów, k. 34-36; AIPN BU 0713/297: Program peregrynacji obrazu MB Kodeńskiej, k. 107-108.

8. Zob. AIPN BU 0713/297: Terminarz rekolekcji i peregrynacji obrazu MB Kodeńskiej – prowadzonych przez o.o. oblatów, k. 34-36

9. Zob. AIPN BU 0713/297: Program peregrynacji obrazu MB Kodeńskiej, k. 107-108.

10. Zob. Tamże.

11. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 42-43, 80, 82, 92, 102.

12. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 109-127.

13. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 3-13, 28-33, 34-36, 42-43, 47-51, 54, 56-57, 60, 67-69, 75-90, 92-95, 97, 99-103, 128-129, 132-137, 139-160, 164, 166-200, 204, 206, 208-220, 222, 225. Por. AIPN Lu 028/2369: Akta osobowe Leonarcik Eugeniusz, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/5958; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2 (1956-1975), Warszawa 2006, s. 100; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 75.

14. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 47-51, 54, 56-57, 60, 67-69, 75-77, 83-90, 92-95, 97, 99, 128-129, 132-137, 139-160, 164, 166-195, 204, 206, 208-220, 222, 225.

15. AIPN BU 0713/297, k. 5, 7, 10, 13, 16, 22, 24, 27, 31, 33, 41, 43, 82,

16. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 91, 96, 98, 130, 163, 165, 201-203, 205. Por. AIPN Lu 0258/2460: Akta osobowe Sokołowski Józef, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/39355; AIPN Lu 028/2428: Akta osobowe Hawryło Edward, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/6021; AIPN Lu 028/2251: Akta osobowe Wituch Edward, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/75238; AIPN Lu 028/2422: Akta osobowe Domański Wacław, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/5877; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 188.

17. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 91, 96, 98, 130, 163, 165, 201-203, 205.

18. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 131. Por. AIPN BU 0957/534: Akta osobowe Palasek Eugeniusz, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/112176; AIPN Gd 214/2256: Akta osobowe Masiak Zbigniew, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/67154; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 221, 223.

19. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 131.

20. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 52-53, 55, 58-59, 61-66, 70-74, 161-162. Por. AIPN Lu 289/167: Wojskowe akta osobowe Król Henryk oraz AIPN Lu 0287/530: Akta osobowe Król Henryk, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/10966; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 95.

21. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 52-53, 55, 58-59, 61-66, 70-74, 161-162.

22. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 138, 207, 221, 224. Por. AIPN Lu 0344/10: Akta osobowe Zaczyński Jerzy, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/104110; AIPN Lu 0212/908: Akta osobowe Pogoda Stanisław, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/29098; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 262.

23. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 138, 207, 221, 223-224.

24. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 28, Por. AIPN BU 0242/547/1: Akta osobowe Pietruszka Adam, za: http://katalog.bip.AIPN.gov.pl/informacje/30148.

25. Zob. AIPN BU 0713/297, k. 104.

26. Zob. AIPN BU 0639/55 t. 3: Notatka służbowa ze spotkania w Poznaniu z TW :Marek” z 07.06.1969 roku, k. 156; AIPN BU 0639/55 t. 3: Pismo Naczelnika Wydziału IV KWMO w Poznaniu do Naczelnika Wydziału I, Departamentu IV MSW w Warszawie z 17.06.1969 roku, k. 164. Por. AIPN Sz 018/1115, Akta osobowe Boiński Mieczysław, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/18092; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2 (1956-1975), Warszawa 2006, s. 126.

27. Zob. AIPN BU 0639/62: Odpis treści telegramu przesłanego do Sekretariatu Stanu w Watykanie przez bpa Jana Mazura z Siedlec w dniu 12 maja 1969 r, k. 303; AIPN BU 0639/62: Stenogram z powitania kard. Wyszyńskiego i Biskupów przez Ordynariusza Siedleckiego Księdza Biskupa Mazura w dniu 22.06.1969 r. na Centralnych Uroczystościach 150-lecia Diecezji Siedleckiej w Kodniu, k. 307-311; AIPN BU 0639/62: Odpis z Pisma Okólnego Biura Prasowego Episkopatu Polski nr 28/45 z 13.07.1969 roku – List Ojca Świętego Pawła VI na 150-lecie istnienia diecezji siedleckiej, k. 314-315; AIPN BU 0639/62: Wyciąg z dokumentu zestawienie wystąpień biskupów w czasie uroczystości maryjnych w dniach 15-16.08.1970 z 25.08.1970 roku, k. 348. Por. AIPN Lu 028/2197: Akta osobowe Sokołowski Mieczysław, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/106114.

28. Zob. AIPN BU 0639/55, t. 6: Informacja dot. aktualnej sytuacji polityczno operacyjnej w Zgromadzeniu Zakonnym OO Oblatów w Kodniu z 30.09.1972 roku, k. 227-229; AIPN BU 0639/55 t. 11: Pismo Naczelnika Wydziału IV KWMO w Białej Podlaskiej do Naczelnika Wydziału V Departamentu IV MSW w Warszawie z 19.05.1978 roku, k. 351-352. Por. AIPN Lu 0236/443, Akta osobowe Starek Henryk, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/29284; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 75.

29. Zob. AIPN BU 0639/183, t. 1: Notatka służbowa z zabezpieczania kazania bpa Mazura na uroczystościach odpustowych w Kodniu w dn. 15.08.1973 roku o godz. 12.00, k. 69; AIPN BU 0639/183, t. 1: Meldunek dot. uroczystości kościelnych związanych z 250 rocznicą koronacji „cudownego obrazu” m.b w Kodniu z 15.08.1973 roku, k. 215-216; AIPN BU 0639/183, t. 1: Meldunek dot. uroczystości religijnych w Kodniu i Leśnej Podlaskiej z 16.08.1974 roku, k. 311-312. Na temat funkcjonariuszy SB na terenie Polski wyszły publikacje książkowe dotyczące kadry kierowniczej oraz organizowano wystawy „twarze bezpieki”. Por. AIPN Lu 028/2145, Akta osobowe Hawrot Tadeusz, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/32490; AIPN Lu 028/2134: Akta osobowe Trawczyński Jan, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/113590; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2 (1956-1975), Warszawa 2006, s. 97, Twarze Lubelskiej Bezpieki, Lublin 2007.

30. Zob. AIPN BU 0639/55, t. 2: Pismo Zastępcy Naczelnika Wydziału IV KWMO w Lublinie do Naczelnika Wydziału I Departamentu IV MSW w Warszawie z 26.08.1966 roku, k. 150: AIPN BU 0639/55, t. 9: Notatka służbowa z odbytego w dniu 24.01.1976 roku spotkania z TW ps Sroka z 28.08.1976 roku, k. 222-224; AIPN BU 0639/55, t. 9: do Naczelnika Wydziału V, Dep. IV MSW w Warszawie z 19.10.1976 roku, k. 253; AIPN BU 0639/55 t. 11: Informacja od TW ps Sroka z maja 1978, k. 324-325; AIPN BU 0639/55 t. 11: Wyciąg z doniesienia źródło „Karol” z dnia 16.05.1978, k. 350; AIPN BU 0639/55 t. 11: Informacja sytuacyjna Naczelnika Wydziału IV KWMO w Białej Podlaskiej do Naczelnika Wydziału IV i V Departamentu V MSW w Warszawie z 27.05.1978 roku, k. 365-366. Por. IPN Lu 0212/17: Akta osobowe Durka Ryszard, za: https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/29004; Paweł Piotrowski [red.], Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2 (1975-1990), Warszawa 2008, s. 75.

31. Zob. AAN 133/36: Urząd ds. Wyznań, Wydział Zakonów: budowa, rozbudowa, remonty, adaptacje obiektów sakralnych i kościelnych (II: 1957-1959, 1964-1973), Dot. remontu i rozbudowy klasztoru O.O. Oblatów w Kodniu nad Bugiem, k. 216-218; AIPN BU 0639/55 t. 11: Urząd ds. Wyznań, Sprawozdanie z działalności zakonów męskich za rok 1975, ankieta statystyczna z 21.02.1978 roku, k. 92; AIPN BU 0639/55 t. 11: Urząd ds. Wyznań, Sprawozdanie z działalności zakonów męskich za rok 1977, ankieta statystyczna z 31.12.1977 roku, k. 239.

32. Zob. AAN 133/110: Urząd ds. Wyznań, Wydział zakonów: działalność Zgromadzenia O.O. Oblatów Maryi Niepokalanej, rozmowy z przedstawicielami Zgromadzenia, wizytacje domów zakonnych (1963, 1965-1973), Protokół wizytacji domu zakonnego w Kodniu z 25.0.1968 roku, k. 33-36. Por. AAN 133/110: Urząd ds. Wyznań, Wydział zakonów: działalność Zgromadzenia O.O. Oblatów Maryi Niepokalanej, rozmowy z przedstawicielami Zgromadzenia, wizytacje domów zakonnych (1963, 1965-1973), Informacja Wydziału ds., Wyznań w Lublinie o działalności Zgromadzenia Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej na terenie województwa lubelskiego z 06.02.1974 roku, k. 139-141.

33. Zob. AAN 133/111: Urząd ds. Wyznań, Wydział zakonów: działalność Zgromadzenia O.O. Oblatów Maryi Niepokalanej, rozmowy z przedstawicielami Zgromadzenia, wizytacje domów zakonnych (1975-1978), Pismo Dyrektora Wydziału ds. Wyznań UW w Białej Podlaskiej do Urzędu ds. Wyznań w Warszawie z 19.10.1976 roku, k. 81.

34. Zob. AIPN BU 0639/55 t. 1: Pismo Komendanta KPMO w Białej Podlaskiej do Naczelnika Wydziału V Departamentu III MSW z 29.12.1961 roku, k. 175; AIPN BU 0639/55 t. 3: Notatka służbowa ze spotkania w Poznaniu z TW :Marek” z 07.06.1969 roku, k. 155-157; AIPN BU 0639/55 t. 4: Doniesienie z 9.10.1970 roku (spisane z doniesień TW Majewski): Niektóre fakty świadczące o charakterystyce domu w Kodniu, k. 201-204; AIPN BU 0639/55 t. 4: Doniesienie uzupełniające z 9.10.1970 roku (spisane z doniesień TW Majewski): Niektóre fakty aspekty przesunięć personalnych, k. 205; AIPN BU 0639/55 t. 4: Notatka służbowa z 26.10.1970 roku (spisane z doniesień TW Majewski), k. 229-231; AIPN BU 0639/55 t. 4: Doniesienie z 27.10.1970 roku (spisane z doniesień TW Majewski): Wzajemne stosunki między biskupami polskimi a działającymi na terenie ich diecezji oblatami, k. 237-238, 243; AIPN BU 0639/55, t. 7: Doniesienie z 26.06.1973 (spisane z doniesień TW Majewski), k. 155-159; Zob. AIPN BU 0639/55 t. 8: Informacja z 1974 roku (spisane z doniesień TW Artur), k. 202-203; AIPN BU 0639/55 t. 11: Wyciąg z informacji TW ps Józef z dnia 06.03.1978, k. 161-162; AIPN BU 0639/55 t. 11: Wyciąg z informacji TW ps Majewski z dnia 11.05.1978, k. 309-314.

35. Zob. AIPN BU 0639/55, t. 1: Pismo Zastępcy Naczelnika Wydziału IV KWMO w Lublinie do Naczelnika Wydziału I Departamentu IV MSW z 26.08.1966 roku, k. 130; AIPN BU 0639/55, t. 2: Pismo Zastępcy Naczelnika Wydziału IV KWMO w Lublinie do Naczelnika Wydziału I Departamentu IV MSW w Warszawie z 26.08.1966 roku, k. 150.