W okresie przygotowań do plebiscytu głosili pielgrzymom i w okolicznych parafiach kazania religijno-patriotyczne i rekolekcje w języku polskim; podtrzymywali ducha polskości. Dzisiejszą pielgrzymkę uważają za wprowadzenie do jubileuszu 100-lecia posługi w naszej ojczyźnie!
– powiedział abp Wktor Skworc, zwracając się do oblatów obecnych w dniu 26 maja 2019 roku w Piekarach Śląskich, poprzedzając te słowa twierdzeniem:
Są z nami dlatego, że równe 100 lat temu pierwsi polscy oblaci też byli w Piekarach.
Miałem okazję uczestniczyć w pielgrzymce mężczyzn i młodzieńców – uroczystości, która stanowiła swoiste preludium do obchodów 100 lecia Polskiej Prowincji Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.
Na zaproszenie piekarskiego proboszcza ks. Eugeniusza Andersa, za pośrednictwem działacza polonijnego w Niemczech Edmunda Piechockiego, polscy oblaci o. Jan Wilhelm Kulawy OMI, o. Jan Pawołek OMI i o. Franciszek Kosian OMI przybyli w sezonie pielgrzymkowym 1919/1920, by pomagać w sanktuarium w Piekarach. Wcześnie zaś pracowali wśród polskich emigrantów w Kanadzie i Niemczech, zwłaszcza Westfalii.
To w tym miejscu, zapewne w kwietniu 1920 roku, nasi współbracia mogli spotkać wizytatora, późniejszego nuncjusza i papieża Achille Rattiego, Piusa XI. Także w czasie posługiwania w Piekarach zakupili meble do Krotoszyna, który stał się pierwszym domem oblatów w Polsce. Po zakończeniu sezonu pielgrzymkowego to właśnie do Krotoszyna wyruszyła pierwsza grupa młodych Ślązaków, którzy we wrześniu 1920 roku rozpoczynali tam swój juniorat. W tej grupie był m.in. późniejszy błogosławiony Józef Cebula OMI, który wysłany do Piekar przez ks. Pawła Rogowskiego dzięki o. Janowi Pawołkowi OMI rozeznał swoje oblackie powołanie.
O. Jan Wilhelm Kulawy OMI tak pisał o tym czasie, w jednym ze swoich listów:
Od kilku miesięcy mamy siedzibę w samych Piekarach pod Bytomiem, gdzie dla pątników schodzących się dziesiątkami tysięcy ze wszystkich stron Górnego Śląska na to cudowne miejsce mamy kazania i uroczyste obchody, działające zarazem na wiarę, język i narodowość polską.
Był to przecież czas ważenia się losów tych terenów w związku z plebiscytem i powstaniami śląskimi.
Fotokopia wpisu (1919r.) w księdze ewidencyjnej celebransów sprawujących msze św. w piekarskim sanktuarium – wpis dotyczy o. Jana Wilhelma Kulawego OMI i o. Jana Pawołka OMI
Historia sanktuarium w Piekarach bardzo dobrze wspomina w/w oblatów, zapisując m.in. w księdze celebransów, że o. Jan i o. Paweł zginęli w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Tymczasem Niemcy, którzy chcieli tych terenów dla siebie, tak w 1921 roku po III Powstaniu Śląskim, wylewali swoje żale w wydawanym we Wrocławiu „Schlesische Volkszeitung”, w zjadliwym artykule noszącym tytuł „100 000 straty głosów dla Niemiec. Miejsce pielgrzymkowe w Piekarach i Górnośląski plebiscyt”.
Autor zapisał m.in. takie słowa: „W tę samą trąbę dmuchali polscy duchowni, których on zaprosił na czas odpustu do pomocy. Szczególnie źle zaczęło się dziać, gdy usunięci z Westfalii ojcowie Oblaci przybyli celem głoszenia misji: Kulawy, Pawołek i Kosian. Naród łaknął duchowej strawy, pragnął moralnego odnowienia. Jednak nie podano mu chleba, ale kamienie. Miast zażegnać waśnie i spory, w miejsce głoszenia miłości bliźniego, roztrząsano na ambonie sprawy narodowe, wszystko co niemieckie zostało oplute, i w ten sposób rozgorzałe już namiętności jeszcze bardziej zostały rozpalone. Różni wierni, którzy brali udział w tych misjach, i wiele korzyści sobie obiecywali, do głębi byli oburzeni na taki sposób powadzenia misji. Cała parafia, począwszy od kobiet a kończąc na dzieciach, została w ten sposób obrobiona. Ażeby owoce tego podżegania nie poszły na marne, wspomniani ojcowie prawie stale przebywali w Piekarach, aż do końca okresu odpustowego 1920 roku. Na początku 1920 roku zostali mieszkańcy Piekar najpierw utwierdzeni w swoich przekonaniach politycznych” (Schlesische Volkszeitung, Breslau, Mitwoch, den 28 September 1921, Nr 466 Morgen Ausgabe – 53 Jahrgang).
Rano w niedzielę wyjechaliśmy z Oblackiego Centrum Młodzieżowego w Kokotku, by na odpowiednią godzinę dotrzeć do Piekar na uroczystości. Pod przewodnictwem o. Pawła Zająca OMI, prowincjała – przełożonego naszej zakonnej prowincji zgromadzili się także przełożeni zakonnych wspólnot oraz przedstawiciel administracji prowincjalnej. W czasie tego wydarzenia, na pamiątkę 100. lecia Oblaci MN ufundowali do sanktuarium komplet maryjnych szat liturgicznych, które będą służyły w czasie uroczystości odpustowych. Wydanym na uroczystości specjalnym numerze „Gościa Niedzielnego” znalazł się też artykuł opisujący początki oblackie w Piekarach.
Uroczystości zgromadziły ok. 80.000 osób – mężczyzn i młodzieńców wraz z towarzyszącymi im rodzinami. Najpierw obraz Matki Bożej Piekarskiej – procesyjnie, ze śpiewem i modlitwą na ustach – z bazyliki przeniesiono na wzgórze, skąd obraz mógł powrócił do bazyliki na zakończenie uroczystości, po majowym nabożeństwie.
Mszy świętej przewodniczył Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Salvatore Pennacchio, a homilię wygłosił abp Marek Jędraszewski, metropolita krakowski. Oprócz abp. Wiktora Skworca, metropolity katowickiego w wydarzeniu wzięli udział wszyscy biskupi pomocniczy z Katowic oraz ościennych diecezji: opolskiej i gliwickiej,
Eucharystie poprzedziło słowo społeczne abp. Wiktora Skworca, a po zakończeniu mszy świętej miała miejsce godzina ewangelizacyjna, godzina świadectwa, w czasie której muzyczną oprawę zapewnił zespół muzyczny oblackich kleryków „Gitary Niepokalanej” z seminarium duchownego w Obrze. Całość zakończyło nabożeństwo majowe pod przewodnictwem i ze słowem bp. Grzegorza Olszowego, biskupa pomocniczego w Katowicach.
Klerycy z Wyższego Seminarium Duchownego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej niosą w darze szaty liturgiczne ofiarowane dla sanktuarium (ornat z MB Piekarską, 6 ornatów maryjnych do koncelebry i dalmatyki diakońskie oraz welon eucharystyczny).
Szczegółowe relacje z uroczystości można znaleźć na portalach internetowych:
● Archidiecezja Katowicka
● Katowicki „Gość Niedzielny”
● Misjonarze Oblaci Maryi Niepokalanej
– gdzie również zamieszczone są obszerne fotorelacje.
Warto również przeczytać: Przez Piekary do Polski
romi.
