Drodzy Bracia i Siostry!
We wszystkich językach starożytnego świata basenu Morza Śródziemnego słowo anioł ma podobne znaczenie: Angelos – po grecku, Angelus – po łacinie, Malak – po hebrajsku. We wszystkich tych wypadkach znaczenie tych wyrazów jest następujące: poseł, wysłaniec, ambasador, zwiastun.
Któż z nas nie zna obrazu, przedstawiającego dwoje dzieci bawiących się nad brzegiem rzeki lub przechodzących przez kładkę nad przepaścią, których strzeże Anioł Stróż Któż też nie zna tej modlitwy, której najczęściej u początku swojej edukacji religijnej uczą się dzieci: „Aniele Boży Stróżu mój, Ty zawsze przy mnie stój, rano, wieczór, we dnie, w nocy, bądź mi zawsze ku pomoc, broń mnie od wszelkiego złego i zaprowadź do żywota wiecznego. Zresztą na kanwie tych słów powstała nawet piosenka. Znany zapewne wszystkim Tomasz Kamieński zaś nazwał jedną ze swoich płyt i piosenek: „anioły do mnie posyłaj”.
Aniołowie stróżowie – kim są?
Co można a czego nie można o nich powiedzieć?
Anioł Stróż, podobnie jak inni aniołowie, jest duchem. Św. Augustyn powie wręcz, że nazywać je należy duchami, a ze względu na funkcję aniołami. Posiadają oni rozum i wolną wolę. Ich istnienie jest czymś realnym, a tym, co odróżnia ich od człowieka jest niematerialność i nieśmiertelność. Dlatego też przewyższają doskonałością nas ludzi (por. KKK 328-330).
Pismo Święte mówi o różnych rodzajach czy może kategoriach aniołów, wyróżniając tzw. Chóry anielskie. Na podstawie przesłanek biblijnych i wyodrębnionych przez Dionizego Areopagitę 9 chórów anielskich, św. Tomasz z Akwinu bardzo rozbudował to zagadnienie. Autor ten jednak nie rości sobie pretensji do dania ostatecznych odpowiedzi i posiadania wiedzy, której nikt nigdy nie posiadł. Aniołowie występuję pod swoimi imionami (3 z nich: Gabriel, Rafał, Michał) oraz pod nazwami zbiorowymi (Serafini, Cherubini, Trony, Potęgi, Moce, Panowania, Księstwa) lub rozróżnieniem Aniołowie i Archaniołowie.
Czasem o jakiejś osobie, która nas otacza mówimy „anioł”. Rodzice mówią do dziecka „nasz aniołku”, mąż do żony lub żona do męża, a czasem nawet zakochani „mój aniele”, pacjenci do pielęgniarki „Siostra jest jak anioł”. Można chyba śmiało powiedzieć, że skoro te określenia się pojawiają, to te osoby chyba dobrze rozumieją się ze swoimi Aniołami Stróżami.
Drodzy Bracia i Siostry!
Kim są ci aniołowi? Zadanie aniołów stróżów wobec nas chyba najlepiej wyraża List do Hebrajczyków. Autor mówi, że aniołowie są: „duchami służebnymi, posłanymi na pomoc tym, którzy mają odziedziczyć zbawienie” (Hbr 1, 14).
a) są duchami…
Stworzycielem świata materialnego i niematerialnego jest Bóg-Stwórca. Zatem to także On jest stworzycielem aniołów. Wiemy, że ich stworzył, ale z ksiąg biblijnych nie dowiemy się o czasie tego wydarzenia – obecni są oni od chwili stworzenia (por. Iz 40, 45). Aniołowie są zaliczeni do stworzeń wyższych od człowieka, gdyż posiadających naturę duchową, bliższą Bogu (Ps 148, 2; Dn 3, 58; Łk 20, 36).
Kościół, mówiąc o stworzeniu, podkreśla, że Bóg stworzył świat materialny i świat niematerialny, a na zakończenie procesu tworzenia świata, stworzył człowieka, który łączy w sobie te dwa pierwiastki. Kościół nie wyklucza jednak, że w pewnych sytuacjach aniołowie, będący stworzeniami niematerialnymi, mogą przybierać postać widzialną ze względu na powierzoną im przez Boga misję.
Ta prawda stanowi dla człowieka wspaniałe odkrycie. Mówi ona, że nie jest tylko cielesny, ale także ma w sobie pierwiastek duchowy. Często aniołowie są nazywani duchami czystymi, bo w swej wolności wybrali Boga, jedyne źródło życia i świętości. Ich zadaniem w niebie jest adoracja Boga, w którą my na ziemi włączamy się już przez liturgię Kościoła.
b) są duchami służebnymi…
Ustawienie w ten sposób roli aniołów wskazuje ich zależność od Boga. Są wysłannikami Boga i Jego sługami. Jako istoty duchowe, rozumne i wolne, są powołani do poznania prawdy i miłowania dobra. Aniołowie znają tę rzeczywistość w o wiele większym stopniu niż człowiek. Dlatego mogą stać się naszymi opiekunami i przewodnikami na drogach wiary i codziennego życia.
Na podstawie Pisma Świętego należy stwierdzić, że Aniołowie Stróżowie pełnią swoje zadania nie tylko w stosunku do pojedynczych osób, ale także całych narodów. W świetle tego nie należy się dziwić, że czasem pojawia się zagadnienie np. Anioła Stróża Polski.
c) posłanymi na pomoc…
O przeznaczeniu aniołów do pomocy mówi zarówno Pismo Święte Starego, jak i Nowego Testamentu, o czym szczegółowo mówiłem w konferencji na Eucharystii.
Na podstawie Pisma Świętego i tradycji zaczęto tę rzeczywistość, związaną z opieką Boga przez aniołów, nazywać Aniołami Stróżami. Mają oni nawet swoje osobne wspomnienie w Kościele i wiele modlitw – próśb o ich wstawiennictwo. Św. Bazyli tak określa tę pomoc aniołów: „Każdy wierny ma przy sobie anioła jako wychowawcę i pasterza, aby prowadził go do życia” (Św. Bazyli Wielki, Adversus Eunomium, III 1).
Zadaniem dobrych aniołów jest ochrona ludzi i troska o nasze zbawienie. Ta pomoc aniołów domaga się odpowiedzi z nasze strony. Chodzi o to, aby zadanie aniołów zostało wykonane. Tym zadaniem jest doprowadzić nas do tego, abyśmy oddali się Jezusowi Chrystusowi: Oni czuwają, strzegą, bronią, dodają odwagi. Jeśli damy odpowiedź pozytywną na to zaproszenie Boga skierowane do nas przez aniołów, to będziemy się z nimi cieszyli w niebie. By tak jednak było, trzeba się ze swoim Aniołem Stróżem zaprzyjaźnić.
Drodzy Bracia i Siostry!
Jak zaprzyjaźnić się ze swoim aniołem stróżem?
Obecność rzeczywistości Aniołów Stróżów w naszym życiu domaga się nie tylko pamiętania o nich, ale życia tą rzeczywistością w naszej codzienności.
Pierwszą receptą, ważna w zaprzyjaźnieniu się z Aniołem Stróżem jest nie zapominanie o tym towarzyszy życia. Prawda wiary o rzeczywistości anielskiej nie ma być tylko przeżywana w dzieciństwie, ale w całym chrześcijańskim życiu (od dzieciństwa po starość). Anioł Stróż nie jest tylko z małym dzieckiem, ale nie opuszcza człowieka nigdy – nawet po śmierci.
Drugą receptą jest oddawanie mu czci „za jego obecność, jego życzliwość i zaufanie, wdzięczność za dobrą opiekę”. Anioł Stróż stale przebywa z nami i obdarza nas życzliwą miłością, broni nas i strzeże na drogach codziennego życia. Pięknie wyraża to modlitwa za pielgrzymów: „Pan nasz Jezus Chrystus niech będzie przy was, aby was bronić, niech będzie przed wami, aby was prowadzić, niech będzie za wami, aby was strzec, niech będzie za wami, aby was błogosławić”. Dokładnie takie jest działanie naszego Anioła Stróża.
Trzecią receptą jest sposób oddawania czci swojemu Aniołowi Stróżowi. Chodzi tu o takie życie, aby nasz anioł nie musiał się za nas wstydzić. Św. Bernard z Clervaux mówi o tym tak: „Nie czyń nigdy w obecności anioła tego, czego nie zrobiłbyś w obecności Bernarda”. Nie wolno nam obrażać swoim życiem naszego anioła, tak jak nie chcemy obrazić kogoś, kogo kochamy. Jeśli Anioł Stróż daje nam odczuć wielką miłość i życzliwość, która pochodzi od samego Boga, to trzeba być oddanym swojemu aniołowi. Nie chodzi tu tylko od odwzajemnienie uczucia za uczucie, ale także oddanie czci swojemu aniołowi przez modlitwę (na początku, na końcu i w trakcie dnia). Wreszcie ostatnim elementem jest wdzięczność za opiekę Anioła Stróża, który zawsze ogląda oblicze Boga. Chodzi o pokładanie całkowitej nadziei w pomoc anioła.
Wspaniały pomysł zaprzyjaźnienia się ze swoim Aniołem Stróżem podaje bł. Jan XXIII, który napisał kiedyś, że jeśli następnego dnia ma załatwić jakąś trudną sprawę, to prosi swojego Anioła Stróża, aby poszedł do Anioła Stróża tamtej osoby. Zapewniał, że nie było sprawy, która w ten sposób nie miała szczęśliwego finału. Każdy z nas ma swojego anioła i może z nim rozmawiać o swoich codziennych, zwykłych sprawach.
Drodzy Bracia i Siostry!
Dziwne pytania o Aniołach Stróżach i innych aniołach
Czasem można spotkać, nie tylko wśród dzieci, pytania o życie i działalność aniołów, na które dziś wartować odpowiedź.
Czy anioł ma skrzydła?
Nikt tego nie wie, gdyż nikt nie wie, jak anioł wygląda. Nawet św. Łukasz nie opisał wyglądu Gabriela. Często wyobrażamy sobie go ze skrzydłami, bo jakoś musi pokonać drogę z nieba do nas. Skoro ma daleko, to musi latać.
Jaką płeć ma anioł? Czy ma dzieci?
Artyści wyobrażają sobie anioły czasem jako dziewczynki czasem jako chłopców. Gdyby był dziewczynką czy kobietą, to wyglądałby jak one, a jeśli byłby mężczyzną czy chłopcem, to jego wygląd przypominałby ich wygląd. Tymczasem anioł nie jest ani dziewczynką ani chłopcem, ale jest po prostu aniołem.
Aniołowie są stworzeni przez Boga. Nie żenią się i nie wychodzą za mąż. Skoro nie są ani mężczyzną ani kobietą, nie mogą mieć dzieci. Jednak mają ich bardzo wiele, bo opiekuj się wieloma ludźmi, w tym też dziećmi.
Czy aniołowie grają na instrumentach?
Czasem można spotkać figurki aniołów z instrumentami muzycznymi. Zapewne aniołowie, oddając cześć Bogu śpiewają. Mówi się nawet o chórach anielskich. Te instrumenty to wyobrażenie człowieka, który chciałby też tak pięknie śpiewać słowem i życiem na chwałę Boga.
W największych organach są piszczałki nazywane „Vox Angelis – Głos Aniołów”. Organiści używają ich, aby ludzie mieli poczucie, że to aniołowie śpiewają. Słysząc śpiew z ich użyciem rzeczywiście można poczuć się jak w niebie.
Kim się opiekuje anioł po śmierci człowieka?
Nasza dusza potrzebuje też opiekuna, dlatego anioł jest przy nas nawet po śmierci. Jest to już inny rodzaj opieki, bo życie ziemskie się skończyło. Anioł oczekuje ze swoim podopiecznym „nowego nieba i nowej ziemi” (por. Iz 66, 22). Anioł, którego podopieczny jest już człowiekiem Boga, razem z człowiekiem wychwala Boga w niebie. Amen.