(Wygłoszona u Sióstr Wizytek w Warszawie, 31.03.2020 roku, w ramach cyklu „Jak troszczyć się o relację ze Słowem Bożym w świetle dokumentów Kościoła: Adhortacji Apostolskiej o Słowie Bożym «Verbum Domini» papieża Benedykta XVI oraz Konstytucji Apostolskiej papieża Franciszka «Vultum Dei querere» i instrukcji wykonawczej do niej «Cor orans». Teoria i praktyka” – 11 spotkań)
Drogie Siostry!
Dziś rozpoczynamy drugą część naszych spotkań dotyczących Biblii, ale tym razem wchodzimy już w zagadnienia praktyczne, gdyż do końca tego roku będziemy zatrzymywali się nad konkretnymi sposobami, które można wykorzystać dla osobistego spotkania się ze Słowem Bożym. Ta część też będzie miała obecnie trzy części: teoretyczne wprowadzenie na temat metody, praktyczne pokazanie jej znaczenia oraz własną pracę z tą metodą.
Warto w czasie tych tygodni, które przed nami spróbować każdego z tych proponowanych sposobów, aby zobaczyć jak wielka jest ich różnorodność a jednocześnie znaleźć sposób, który mi osobiście będzie odpowiadał i dla mnie w osobistym spotkaniu ze Słowem Bożym będzie najlepszy. W maju 2018 roku, kiedy prowadziłem rekolekcje metodą „lectio divina”, to pokazywałem siostrom Karmelitankom w Krakowie w klasztorze na Łobzowie, jak wielka może to być przygoda ze Słowem Bożym.
Zatem zaczynamy od pierwszego sposobu, który nazywa się porównywaniem tekstów biblijnych. Co to za metoda i jak ją praktykować?
Aby tę metodę praktykować należy wcześniej przygotować teksty biblijne, które chcemy porównywać ze sobą. Mogą to być krótkie fragmenty, ale także dłuższe, np. przypowieści Jezusa u trzech czy czterech Ewangelistów, modlitwa Ojcze nasz czy też Dekalog, 10 Bożych Przykazań. Najlepiej naznaczyć sobie samoprzylepnymi zakładkami testy, które chcemy ze sobą porównywać. Idealnie też by było, gdybyśmy też przy tej okazji robili sobie notatki pochylając się w ten sposób nad Słowem Bożym, aby to wszystko nie uleciało.
Można też, aby było łatwiej położyć obok siebie dwa egzemplarze tej samej biblii, by móc porównywać teksty biblijne a notatki móc robić na osobnej kartce lub nawet w jakimś specjalnym zeszycie, aby po czasie można było do tego wrócić.
Można też posłużyć się współczesnymi zdobyczami techniki i te wybrane teksty sobie skserować na osobnych kartkach, aby umożliwić pracę nad nimi. Można też skopiować je ze strony internetowej z tekstem biblijnym czy jakiegoś programu komputerowego i umieścić w dwóch równoległych ramkach, aby sobie ułatwić to porównanie, a trzecią kolumnę zostawić sobie wolną na własne notatki i przemyślenia. To jednak wymaga trochę więcej przygotowania na początku (zob. pomoc do konferencji).
Po takim przygotowaniu się do spotkania ze Słowem Bożym następuje właściwe spotkanie z Nim. Oczywiście, jak mówiliśmy w wielu wcześniejszych konferencjach rozpoczynamy każdą z metod, niezależnie jaka ona jest, od modlitwy, przyzywania Ducha Świętego. Jednak zapewne jest to tak oczywista sprawa, że nie musiałbym o tym przypominać.
Następnie czytamy powoli i w skupieniu najpierw jeden z tekstów, a następnie drugi. Można tę czynność powtórzyć drugi lub trzeci raz, tak abyśmy rzeczywiście zrozumieli teksty, które czytamy. W czasie drugiego i trzeciego czytania można już powoli wyłapywać podobieństwa i różnice w tych dwóch tekstach. Jeśli komuś brakuje tak wielkiej podzielności uwagi, aby jednocześnie śledzić podobieństwa i różnice, to może w drugim czytaniu wyłapać np. podobieństwa, a w trzecim czytaniu wyłapać np. różnice.
Chodzi jednak na tym etapie o pewne ogólne podobieństwa i różnice, jakie udaje się nam wyłapać, a nie o to aby wszystko z tego tekstu wyłowić. Warto po przeczytaniu tekstu z takim nastawieniem zanotować te podobieństwa i różnice, jakie się zauważyło np. dzieląc kartkę na dwie części i podpisując z jednej strony podobieństwa, a z drugiej różnice w tekście.
Podstawą tej metody jest uważne czytanie tekstu ze zrozumieniem wszystkich jego kontekstów, co wspominałem w poprzedniej konferencji. Chodzi bowiem o to, aby nie umknęło uwadze osoby pochylającej się nad biblijnym tekstem, nic ważnego co Bóg przez to słowo w danym momencie chce człowiekowi powiedzieć.
Po takim przeczytaniu tekstu, następnie zaczynamy czytać oba teksty równolegle poszczególnymi wersami, robiąc dalej już szczegółowe notatki w czym są do siebie podobne, a w czym się różnią, czasem tylko sformułowaniem zdania, ale czasem o wiele ważniejszymi elementami. Ważne jest, aby te rodzące się uwagi zapisać, aby później móc do nich wrócić.
Jeśli przy odczytywaniu tekstu biblijnego mamy jakieś problemy w jego zrozumieniu, to trzeba sięgnąć do przypisów czy nawet jakiegoś komentarza biblijnego. Przeważnie przypisy wystarczą, aby rozwiać jakieś wątpliwości związane z tłumaczeniem, kontekstem kulturowym lub historycznym, który dla nas dziś jest mało zrozumiały.
Na koniec należy postarać się z dwóch analizowanych tekstów złożyć pewną całość, jak dzieci układają klocki lub puzzle. Chodzi bowiem o to, abyśmy zrozumieli całościowe przesłanie biblijne zwarte w analizowanych tekstach. Można też sobie te rzeczy zapisać, aby nam nie uciekły i by później móc do nich jeszcze wrócić.
Oczywiście na koniec znów towarzyszy nam modlitwa, która też ma przesiąkać całe pochylanie się nad Słowem Bożym. Jednak ta końcowa ma być dziękczynieniem za możliwość spotkania ze Bożym Słowem i prośbą, aby wskazania tego słowa stały się konkretnymi wskazaniami dla naszego życia wiary.
Warto też w tym kontekście, właśnie stając wobec przesłania biblijnego danej historii, wydarzenia, itp. tych tekstów, zrobić sobie konkretne postanowienie, które nie będzie jakimś pobożnym życzeniem, ale będzie miało realny wpływ na nasze dalsze życie wiary.
Drogie Siostry!
Po poznaniu tej metody biblijnej przychodzi teraz czas, aby zobaczyć jak można by było tę metodę zastosować w swoim spotkaniu ze Słowem Bożym. Jak praktycznie wykorzystać wskazania, jakie ze sobą niesie?
Może to być np. analiza całych części Biblii, jak np. w Nowym Testamencie pod kątem dzieciństwa Jezusa, czy też obecnie w kontekście Wielkiego Postu, Jego męki, śmierci i zmartwychwstania. Jeśli chodzi o takie ogólną analizę tekstów, to może to być w wypadku dziecięctwa Jezusa porównanie dwóch pierwszych rozdziałów Ewangelii wg św. Mateusza (Mt 1-2) i wg św. Łukasza (Łk 1-2), bo tam się znajdują teksty dotyczące tego tematu.
Nieco trudniej jest w wypadku męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa, gdyż wtedy trzeba już analizować wszystkie Ewangelię z poszczególnymi rozdziałami, jakie odnoszą się do tego tematu: Mt 26-28; Mk 14-16; Łk 22-24; J 12-21. Zresztą wybitny francuski teolog René Laurentin, poszedł właśnie tą drogą w sposób cudowny zestawiając w książce „Prawdziwe życie Jezusa Chrystusa” (wydanie polskie: Kraków 1999) wszystkie teksty biblijne dotyczące Jezusa i ustawiając je we właściwej chronologii, co dało całościowy obraz tego co mówią Ewangelie. Wydaje się więc, że to jest dla kogoś bardziej wprawnego w obcowaniu z Biblią.
Można jednak pójść łatwiejszym sposobem i najzwyczajniej podzielić sobie te wszystkie tematy na mniejsze nazwijmy to „lekcje z Jezusem i Jego historią”. Znów łatwiej będzie w wypadku dzieciństwa i początków działalności Jezusa, np. rodowód Jezusa: Mt 1, 1-17; Łk 3, 23-38; narodzenie Jezusa: Mt 1, 18-25; Łk 2, 1-7; nauczanie św. Jana Chrzciciela: Mt Mt 3, 1-12; Mk 1, 1-8; Łk 3, 1-9. 15-17; J 1, 19-28; chrzest Jezusa w Jordanie: Mt 3, 13-17; Mk 1, 9-11; Łk 3, 21-22; kuszenie na pustyni: Mt 4, 1-11; Mk 1, 12-13; Łk 4, 1-13, początek działalności w Galilei: Mt 4, 12-17; Mk 1, 14-15; Mk 1, 16-20; powołanie pierwszych uczniów: Mt 4, 18-21; Mk 1, 16-20; Łk 5, 1-11; pierwsze uzdrowienia: Mt 4, 23-25; Łk 6, 17-19; błogosławieństwa ewangeliczne: Mt 5, 3-12; Łk 6, 20-23; modlitwa „Ojcze nasz”: Mt 6, 5-15; Łk 11, 2-4; powołanie Mateusza: Mt 9, 9-13; Mk 2, 13-17; Łk 5, 27-32; powołanie apostołów: Mt 10, 1-4; Mk 3, 13-19; Łk 6, 12-16; rozesłanie apostołów: Mt 10, 5-15; Mk 6, 7-13; Łk 9, 1-6; poselstwo Jana Chrzciciela: Mt 11, 2-19; Łk 7, 18-35; odrzucenie Jezusa w Nazarecie: Mt 13, 53-58; Mk 6, 1-16; Łk 4, 16-30; śmierć Jana Chrzciciela: Mt 14, 1-12; Mk 6, 14-29; Łk 9, 7-9; wyznanie Piotra: Mt 16, 13-20; Mk 8, 27-30; Łk 9, 18-21; przemienienie Jezusa: Mt 17, 1-13; Mk 9, 2-13; Łk 9, 28-36; błogosławienie małych dzieci: Mt 19, 13-15; Mk 10, 13-16; Łk 18, 15-17.
Drugim sposobem, jaki można zastosować z tej metodzie, to porównanie tekstów dotyczące pewnych porównań stosowanych przez Jezusa: sól ziemi i światłość świata: Mt 5, 13-16; Mk 9, 50; Łk 14, 34-35; prawdziwy skarb: Mt 6, 19-21; Łk 12, 33-34; światło i ciemność: Mt 6, 22-23; Łk 11, 34-36; dwie drogi: Mt 7, 13-14; Łk 13, 24; fałszywi prorocy: Mt 7, 15-20; Łk 6, 43-44; dwa fundamenty: Mt 7, 24-29; Łk 6, 47-49; Jezus i Belzebub: Mt 12, 22-32; Mk 3, 20-30; Łk 11, 14-23; Łk 12, 10; Drzewo i jego owoce: Mt 12, 33-37; Łk 6, 43-45; nieurodzajne drzewo figowe: Mt 21, 18-22; Mk 11, 12-14. 20-24; porównanie z drzewem figowym: Mt 24, 32-35; Mk 13, 28-31; Łk 21, 29-33.
Można też pójść drogą analizowania cudów Jezusa: oczyszczenie trędowatego: Mt 8, 1-4; Mk 1, 40-45; Łk 5, 12-16; uzdrowienie sługi setnika: Mt 8, 5-13; Łk 7, 1-10; J 4, 43-54; uzdrowienie teściowej Piotra i innych chorych: Mt 8, 14-17; Mk 1, 29-34; Łk 4, 38-41; uciszenie burzy na morzu: Mt 8, 23-27; Mk 4, 35-41; Łk 8, 22-25; uzdrowienie opętanych Gadareńczyków: Mt 8, 28-34; Mk 5, 1-20; Łk 8, 26-39; uzdrowienie sparaliżowanego: Mt 9, 1-8; Mk 2, 1-12; Łk 5, 17-26; wskrzeszenie córki Jaira i uzdrowienie kobiety cierpiącej na krwotok: Mt 9, 18-26; Mk 5, 21-43; Łk 8, 40-56, człowiek z bezwładną ręką: Mt 12, 9-14; Mk 3, 1-6; Łk 6, 6-11; nakarmienie pięciu tysięcy: Mt 14, 13-21; Mk 6, 30-44; Łk 9, 10-17; J 6, 1-14; Jezus chodzi po jeziorze: Mt 14, 22-33; Mk 6, 45-52; J 6, 15-21; uzdrowienie chorych w Genezaret: Mt 14, 34-36; Mk 6, 53-56; uzdrowienie opętanego chłopca: Mt 17, 14-21; Mk 9, 14-29; Łk 9, 37-43a; nakarmienie czterech tysięcy: Mt 15, 32-39; Mk 8, 1-10; uzdrowienie dwóch niewidomych: Mt 20, 29-34; Mk 10, 46-52; Łk 18, 35-43.
Czasem będzie to droga śledzenia nauczania Jezusa: o rozwodzie: Mt 5, 31-32; Mt 19, 9; Mk 10, 11-12; Łk 16, 18; o odwecie: Mt 5, 38-42; Łk 6, 29-30, o miłości nieprzyjaciół: Mt 5, 43-48; Łk 6, 27-28. 32-36; o zbytnich troskach: Mt 6, 24; Łk 16, 13; o troskach i obawach: Mt 6, 25-34; Łk 12, 22-34; o zasadzie wzajemności: Mt 7, 1-6; Łk 6, 37-38. 41-42; o kwestii modlitwy: Mt 7, 7-12; Łk 11, 9-13, nigdy was nie znałem: Mt 7, 21-22; Łk 13, 25-27; sprawa postów: Mt 9, 14-17; Mk 2, 18-22; Łk 5, 33-39; zapowiedź prześladowań: Mt 10, 16-25; Mk 13, 9-13; Łk 21, 12-17; kogo się bać: Mt 10, 26-31; Łk 12, 2-7; wyznanie Chrystusa przed ludźmi: Mt 10, 32-33; Łk 12, 8-9; z Jezusem lub przeciw Niemu: Mt 10, 34-38; Łk 12, 51-53; Łk 14, 26-27; nagroda: Mt 10, 40-42; Mk 9, 41; ostrzeżenie dla miast: Mt 11, 20-24; Łk 10, 13-15; wezwanie Zbawiciela: Mt 11, 25-30; Łk 10, 21-22; zrywanie kłosów w szabat: Mt 12, 1-8; Mk 2, 23-28; Łk 6, 1-5; żądanie znaku: Mt 12, 38-42; Mk 8, 11-12; Łk 11, 29-32; powrót złego ducha: Mt 12, 43-45; Łk 11, 24-26; matka i bracia Jezusa: Mt 12, 46-50; Mk 3, 31-35; Łk 8, 19-21; spór o tradycję: Mt 15, 1-20; Mk 7, 1-23; wiara Kananejki: Mt 15, 21-28; Mk 7, 24-30; żądanie znaku z nieba: Mt 16, 1-4; Mk 8, 11-13; Łk 24, 54-56; kwas faryzeuszy i saduceuszy: Mt 16, 5-12; Mk 8, 14-21; największy w Królestwie Bożym: Mt 18, 1-4; Mk 9, 33-37; Łk 9, 46-48; ostrzeżenie przed złem: Mt 18, 6-9; Mk 9, 42-48; Łk 17, 1-2; upomnienie braterskie: Mt 18, 15-20; Łk 17, 3; małżeństwo i rozwód: Mt 19, 1-12; Mk 10, 1-12; prośba Jakuba i Jana: Mt 20, 20-28; Mk 10, 35-45; wypędzenie handlarzy ze świątyni: Mt 21, 12-17; Mk 11, 15-19; Łk 19, 45-48; J 2, 13-22; prawo do nauczania: Mt 21, 23-27; Mk 11, 27-33; Łk 20, 1-8; płacenie podatków Cezarowi: Mt 22, 15-22; Mk 12, 13-17; Łk 20, 20-26; o zmartwychwstaniu: Mt 22, 23-33; Mk 12, 18-27; Łk 20, 27-40; najważniejsze przykazanie: Mt 22, 34-40; Mk 12, 28-34; Łk 10, 25-28; Mesjasz i Dawid: Mt 22, 41-46; Mk 12, 35-37; Łk 20, 41-44; mowa przeciw nauczycielom Prawa i faryzeuszom: Mt 23, 1-36; Mk 12, 38-40; Łk 11, 37-52; Łk 20, 45-47; płacz nad Jerozolimą: Mt 23, 37-39; Łk 13, 34-35; zapowiedź zburzenia świątyni: Mt 24, 1-2; Mk 13, 1-2; Łk 21, 5-6; początek nieszczęść: Mt 24, 3-14; Mk 13, 3-13; Łk 21, 7-19; wielkie nieszczęścia: Mt 24, 15-28; Mk 13, 14-23; Łk 21, 20-24; przyjście Syna Człowieczego: Mt 24, 29-31; Mk 13, 24-27; Łk 21, 25-28; nieznany dzień ani godzina: Mt 24, 36-44; Mk 13, 32-37; Łk 17, 26-30. 34-36.
Wreszcie mamy cały duży blok dotyczący męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa: pierwsza zapowiedź męki, śmierci i zmartwychwstania: Mt 16, 21-28; Mk 8, 31 – 9, 1; Łk 9, 22-27; druga zapowiedź męki, śmierci i zmartwychwstania: Mt 17, 22-23; Mk 9, 30-31; Łk 9, 43b-45; trzecia zapowiedź męki, śmierci i zmartwychwstania: Mt 20, 17-19; Mk 10, 32-34; Łk 18, 31-34; triumfalny wjazd do Jerozolimy: Mt 21, 1-11; Mk 11, 1-11; Łk 19, 28-38; J 12, 12-19; spisek przeciw Jezusowi: Mt 26, 1-5; Mk 14, 1-2; Łk 22, 1-2; J 11, 45-53; namaszczenie w Betanii: Mt 26, 6-13; Mk 14, 3-9; J 12, 1-8; zdrada Judasza: Mt 26, 14-16; Mk 14, 10-11; Łk 22, 3-6; Wieczerza Paschalna: Mt 26, 17-25; Mk 14, 12-21; Łk 22, 7-14. 21-23; J 13, 21-30; ustanowienie Wieczerzy Pańskiej: Mt 26, 26-30; Mk 14, 22-26; Łk 22, 15-20; zapowiedź zaparcia się Piotra: Mt 26, 31-35; Mk 14, 27-31; Łk 22, 31-34; J 13, 36-38; modlitwa w Getsemani: Mt 26, 36-46; Mk 14, 32-42; Łk 22, 39-46; zdrada i pojmanie Jezusa: Mt 26, 47-56; Mk 14, 43-50; Łk 22, 47-53; J 18, 3-12; Jezus przed Sanhedrynem: Mt 26, 57-68; Mk 14, 53-65; Łk 22, 54-55. 63-71; J 18, 13-14. 19-24; zaparcie się Piotra: Mt 26, 69-75; Mk 14, 66-72; Łk 22, 56-62; J 18, 15-18. 25-27; Jezus wydany Piłatowi: Mt 27, 1-2; Mk 15, 1; Łk 23, 1-2; J 18, 28-32; Jezus przed Piłatem: Mt 27, 11-14; Mk 15, 2-5; Łk 23, 3-5; J 18, 33-38; Jezus skazany na śmierć: Mt 27, 15-26; Mk 15, 6-15; Łk 23, 13-25; J 18, 39 – 16, 6; żołnierze drwią z Jezusa: Mt 27, 27-31; Mk 15, 16-20; J 19, 2-3; ukrzyżowanie Jezusa: Mt 27, 32-44; Mk 15, 21-32; Łk 23, 26-43; J 19, 17-27; śmierć Jezusa: Mt 27, 45-56; Mk 15, 33-41; Łk 23, 44-49; J 19, 28-30; pogrzeb Jezusa: Mt 27, 57-61; Mk 15, 42-47; Łk 23, 50-56; J 19, 38-42; zmartwychwstanie Jezusa: Mt 28, 1-10; Mk 16, 1-8; Łk 24, 1-12; J 20, 1-10; nakaz misyjny: Mt 28, 16-20; Mk 16, 14-18; Łk 24, 36-49; J 20, 19-23.
Kolejnym wielkim tematem są przypowieści Jezusa: cel nauczania w przypowieściach: Mt 13, 10-17; Mk 4, 10-12; Łk 8, 9-10; rola przypowieści: Mt 13, 34-35; Mk 4, 33-34; o siewcy: Mt 13, 1-9; Mk 4, 1-9; Łk 8, 4-8; wyjaśnienie przypowieści o siewcy: Mt 13, 18-23; Mk 4, 13-20; Łk 8, 11-15; ziarnko gorczycy i zakwas: Mt 13, 31-33; Mk 4, 30-32; Łk 13, 18-21; o zbłąkanej owcy: Mt 18, 10-14; Łk 15, 3-7; bogaty młodzieniec: Mt 19, 16-30; Mk 10, 17-31; Łk 18, 18-30; o dzierżawcach winnicy: Mt 21, 33-46; Mk 12, 1-12; Łk 20, 9-19; o uczcie weselnej: Mt 22, 1-14; Łk 14, 15-24; o dobrym i złym słudze: Mt 24, 45-51; Łk 12, 41-48; o talentach: Mt 25, 14-30; Łk 19, 11-27.
Można w kwestii przypowieści pójść dużymi tematami, jakie reprezentują w całości przypowieści wraz z wyjaśnieniem: lampa pod korcem: Mt 14-15; Mk 4, 21; Łk 8, 16 i Łk 11, 33, budowa na skale i piasku: Mt 7, 24-27; Łk 6, 47-49; nowa łata na starym ubraniu: Mt 9, 16; Mk 2, 21; Łk 5, 36; nowe wino w starych bukłakach: Mt 9, 17; Mk 2, 22; Łk 5, 37-38; o siejącym: Mt 13, 3-8; Mk 4, 3-8; Łk 8, 5-8; o ziarnku gorczycy: Mt 13, 31-32; Mk 4, 30-32; Łk 13, 18-19; o zakwasie: Mt 13, 33; Łk 13, 20-21; o zbłąkanej owcy: Mt 18, 12-13; Łk 15, 4-6; o przewrotnych rolnikach: Mt 21, 33-41; Mk 12, 1-9; Łk 20, 9-16; o drzewie figowym: Mt 24, 32-33; Mk 13, 28; Łk 21, 29-30; o talentach: Mt 25, 14-30; Łk 19, 12-27.
Jak widać z powyższego zestawienia najbardziej do porównywania tekstów nadają się tzw. Ewangelie synoptyczne czyli św. Mateusza, św. Marka i św. Łukasza, bo tam znajduje się wiele tekstów biblijnych dotyczących tego samego zagadnienia. Nieco odstaje od nich św. Jan, ale też w niektórych wypadkach można doszukać się odpowiednich tekstów.
Drogie Siostry!
Na koniec, przed własnym pochylaniem się nad Słowem Bożym, dwa zastosowania tej metody w praktyce, na dwóch konkretnych przykładach, jednym ze Starego Testamentu a dotyczącym Dekalogu a drugim z Nowego Testamentu i dotyczącym modlitwy „Ojcze nasz”, z którą ostatnio tak wielu ludzi ma kłopot, nie rozumiejąc kompletnie jej znaczenia. Wszystkie te rzeczy znajdują się w materiałach do pracy własnej, jakie Siostry tym razem otrzymacie, by zrealizować – jak zapowiadałem na początku konferencji – zadanie domowe, pracę własną z tekstem biblijnym zaproponowaną metodą.
Jeśli zestawimy w wypadku Dekalogu teksty z dwóch źródeł: Wj 20, 2-17 oraz Pwt 5, 6-21 a następnie zweryfikujemy je z tzw. wersją katechizmową, którą znamy na pamięć, to po dokładnym zatrzymaniu się na tych tekstach zobaczymy, że w Piśmie świętym Starego Testamentu spotykamy dwie wersje zapisu 10 przykazań, które różnią się jedynie użytym słownictwem oraz czasem treścią motywacji ich rzestrzegania, a nie treścią poszczególnych przykazań. Można je podzielić następująco: I-III – wyrażają obowiązki wobec Boga, IV-X – obowiązki dotyczące nas samych i relacji do drugiego człowieka.
Niekiedy w przywołanych tekstach spotykamy inną interpretację podstawy niektórych przykazań. Jest to związane z myślą przewodnią, która towarzyszyła autorowi danej księgi podczas pisania, co zapewne wiemy z ogólnych wprowadzeń do ksiąg biblijnych, gdzie mowa jest o tym jaka główna myśl przyświecała danemu autorowi i co chciał przekazać.
W przykazaniu trzecim w Wj jest nawiązanie do Stworzenia Świata (Bóg sześć dni pracował, a w siódmym odpoczął), a w Pwt mamy nawiązanie do Wyjścia Izraelitów z Egiptu (szczególna interwencja Boga w życie Narodu Wybranego – pamiątka uwolnienia). Obie interpretacje jednak wyraźnie wskazują na potrzebę świętowania dnia szabatu, niezależnie od wytłumaczenia, które podają.
W przykazaniu zaś czwartym znajdujemy w Wj obietnicę długiego życia za szacunek do rodziców, a w Pwt do nakazu Bożego i do obietnicy długiego życia dodane zostało powodzenie w życiu. Oba jednak wskazują na potrzebę szacunku względem rodziców.
Tzw. wersja katechizmowa jest jedynie zwięzłym streszczeniem 10 przykazań, nic jednak w swojej treści nie pomija (Jedynie w pierwszym i trzecim przykazaniu łączy wspólne treści z kilku wersetów. Natomiast w przykazaniu dziewiątym i dziesiątym rozbija na dwa przykazania treść biblijną).
Podobnie jest i z modlitwą „Ojcze nasz”, gdzie w Ewangeliach mamy dwie nieco różniące się ze sobą wersje: Mt 6,7-13 – zbliżoną do odmawianej przez nas modlitwy oraz Łk 11, 1-11. Jezus nauczył uczniów tej modlitwy, dlatego inaczej nazywamy „Ojcze nasz” Modlitwą Pańską. Wersja wg św. Łukasza ma prośbę uczniów o nauczenie ich modlitwy, wstęp i 5 próśb a wersja wg św. Mateusza ma rozbudowany wstęp i 7 próśb.
W modlitwie „Ojcze nasz” można wyróżnić: wstęp: Ojcze nasz, któryś jest w niebie; trzy prośby odnoszące się do Boga: świeć się imię Twoje; przyjdź królestwo Twoje; bądź wola Twoja, jako w niebie tak i na ziemi oraz cztery prośby odnoszące się do człowieka: chleba naszego powszedniego, daj nam dzisiaj; i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom; i nie wódź nas na pokuszenie; ale nas zbaw ode złego; a także zakończenie: Amen.
Porównując oba teksty biblijne warto zauważyć, że: wszystko, co zawarte jest w Piśmie świętym, znajdujemy w podawanej przez Kościół wersji modlitwy; wersja z Ewangelii wg św. Mateusza jest bardziej zbliżona do modlitwy, którą omawiamy.
Zrozumienie modlitwy jest możliwe po wniknięciu w treści niesione przez poszczególne wezwania (por. ostatnia część Katechizmu Kościoła Katolickiego dotycząca poszczególnych wezwań).
Pomoce dodatkowe:
ZESTAWIENIE WYBRANYCH PRZYPOWIEŚCI JEZUSA
LAMPA POD KORCEM: Mt 14-15; Mk 4, 21; Łk 8, 16 i Łk 11, 33
BUDOWLE ZBUDOWANE NA SKALE I PIASKU: Mt 7, 24-27; Łk 6, 47-49
NOWA ŁATA NA STARYM UBRANIU: Mt 9, 16; Mk 2, 21; Łk 5, 36
NOWE WINO W STARYCH BUKŁAKACH: Mt 9, 17; Mk 2, 22; Łk 5, 37-38
O SIEWCY: Mt 13, 3-8; Mk 4, 3-8; Łk 8, 5-8
ZIARNO GORCZYCY: Mt 13, 31-32; Mk 4, 30-32; Łk 13, 18-19
ZAKWAS: Mt 13, 33; Łk 13, 20-21
ZABŁĄKANA OWCA: Mt 18, 12-13; Łk 15, 4-6
PRZEWROTNI ROLNICY: Mt 21, 33-41; Mk 12, 1-9; Łk 20, 9-16
DRZEWO FIGOWE: Mt 24, 32-33; Mk 13, 28; Łk 21, 29-30
TALENTY: Mt 25, 14-30; Łk 19, 12-27
ŻYCIE I DZIEŁO JEZUSA CHRYSTUSA
PRZYKŁADOWE ZESTAWIENIA:
Dzieciństwo Jezusa: Mt 1-2 oraz Łk 1-2
Męka, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa: Mt 26-28; Mk 14-16; Łk 22-24; J 12-21
SZCZEGÓŁOWE ZESTAWIENIE:
Rodowód Jezusa: Mt 1, 1-17; Łk 3, 23-38
Narodzenie Jezusa: Mt 1, 18-25; Łk 2, 1-7
Nauczanie św. Jana Chrzciciela: Mt 3, 1-12; Mk 1, 1-8; Łk 3, 1-9. 15-17; J 1, 19-28
Chrzest Jezusa: Mt 3, 13-17; Mk 1, 9-11; Łk 3, 21-22
Kuszenie Jezusa: Mt 4, 1-11; Mk 1, 12-13; Łk 4, 1-13
Początek działalności w Galilei: Mt 4, 12-17; Mk 1, 14-15; Mk 1, 16-20
Pierwsi uczniowie: Mt 4, 18-21; Mk 1, 16-20; Łk 5, 1-11
Uzdrowienia w Galilei: Mt 4, 23-25; Łk 6, 17-19
Błogosławieństwa ewangeliczne: Mt 5, 3-12; Łk 6, 20-23
Sól ziemi i światło świata: Mt 5, 13-16; Mk 9, 50; Łk 14, 34-35
Nauczanie o rozwodzie: Mt 5, 31-32; Mt 19, 9; Mk 10, 11-12; Łk 16, 18
Nauczanie o odwecie: Mt 5, 38-42; Łk 6, 29-30
Miłość nieprzyjaciół: Mt 5, 43-48; Łk 6, 27-28. 32-36
Modlitwa (ojcze nasz): Mt 6, 5-15; Łk 11, 2-4
Prawdziwy skarb: Mt 6, 19-21; Łk 12, 33-34
Światłość i ciemność: Mt 6, 22-23; Łk 11, 34-36
Zbytnie troski: Mt 6, 24; Łk 16, 13
Troska i obawa: Mt 6, 25-34; Łk 12, 22-34
Zasada wzajemności: Mt 7, 1-6; Łk 6, 37-38. 41-42
Zachęta do modlitwy: Mt 7, 7-12; Łk 11, 9-13
Dwie drogi: Mt 7, 13-14; Łk 13, 24
Fałszywi prorocy: Mt 7, 15-20; Łk 6, 43-44
Nigdy was nie znałem: Mt 7, 21-22; Łk 13, 25-27
Dwa fundamenty: Mt 7, 24-29; Łk 6, 47-49
Oczyszczenie trędowatego: Mt 8, 1-4; Mk 1, 40-45; Łk 5, 12-16
Uzdrowienie sługi setnika: Mt 8, 5-13; Łk 7, 1-10; J 4, 43-54
Uzdrowienie teściowej Piotra i innych chorych: Mt 8, 14-17; Mk 1, 29-34; Łk 4, 38-41
Potrzeba wyrzeczenia: Mt 8, 18-22; Łk 9, 57-62
Uciszenie burzy: Mt 8, 23-27; Mk 4, 35-41; Łk 8, 22-25
Uzdrowienie opętanych Gadareńczyków: Mt 8, 28-34; Mk 5, 1-20; Łk 8, 26-39
Uzdrowienie sparaliżowanego: Mt 9, 1-8; Mk 2, 1-12; Łk 5, 17-26
Powołanie Mateusza: Mt 9, 9-13; Mk 2, 13-17; Łk 5, 27-32
Sprawa postów: Mt 9, 14-17; Mk 2, 18-22; Łk 5, 33-39
Córka Jaira i kobieta cierpiąca na krwotok: Mt 9, 18-26; Mk 5, 21-43; Łk 8, 40-56
Powołanie Dwunastu: Mt 10, 1-4; Mk 3, 13-19; Łk 6, 12-16
Rozesłanie Dwunastu: Mt 10, 5-15; Mk 6, 7-13; Łk 9, 1-6
Zapowiedź prześladowań: Mt 10, 16-25; Mk 13, 9-13; Łk 21, 12-17
Kogo się bać: Mt 10, 26-31; Łk 12, 2-7
Wyznanie Chrystusa przed ludźmi: Mt 10, 32-33; Łk 12, 8-9
Z Jezusem lub przeciw Niemu: Mt 10, 34-38; Łk 12, 51-53; Łk 14, 26-27
Nagroda: Mt 10, 40-42; Mk 9, 41
Poselstwo Jana Chrzciciela: Mt 11, 2-19; Łk 7, 18-35
Ostrzeżenie dla miast: Mt 11, 20-24; Łk 10, 13-15
Wezwanie Zbawiciela: Mt 11, 25-30; Łk 10, 21-22
Zrywanie kłosów w szabat: Mt 12, 1-8; Mk 2, 23-28; Łk 6, 1-5
Człowiek z bezwładną ręką: Mt 12, 9-14; Mk 3, 1-6; Łk 6, 6-11
Jezus i Belzebub: Mt 12, 22-32; Mk 3, 20-30; Łk 11, 14-23; Łk 12, 10
Drzewo i jego owoce: Mt 12, 33-37; Łk 6, 43-45
Żądanie znaku: Mt 12, 38-42; Mk 8, 11-12; Łk 11, 29-32
Powrót złego ducha: Mt 12, 43-45; Łk 11, 24-26
Matka i bracia Jezusa: Mt 12, 46-50; Mk 3, 31-35; Łk 8, 19-21
Przypowieść o siewcy: Mt 13, 1-9; Mk 4, 1-9; Łk 8, 4-8
Cel nauczania w przypowieściach: Mt 13, 10-17; Mk 4, 10-12; Łk 8, 9-10
Wyjaśnienie przypowieści o siewcy: Mt 13, 18-23; Mk 4, 13-20; Łk 8, 11-15
Ziarnko gorczycy i zakwas: Mt 13, 31-33; Mk 4, 30-32; Łk 13, 18-21
Rola przypowieści: Mt 13, 34-35; Mk 4, 33-34
Odrzucenie Jezusa w Nazarecie: Mt 13, 53-58; Mk 6, 1-16; Łk 4, 16-30
Śmierć Jana Chrzciciela: Mt 14, 1-12; Mk 6, 14-29; Łk 9, 7-9
Nakarmienie pięciu tysięcy: Mt 14, 13-21; Mk 6, 30-44; Łk 9, 10-17; J 6, 1-14
Jezus chodzi po jeziorze: Mt 14, 22-33; Mk 6, 45-52; J 6, 15-21
Uzdrowienie chorych w Genezaret: Mt 14, 34-36; Mk 6, 53-56
Spór o tradycję: Mt 15, 1-20; Mk 7, 1-23
Wiara Kananejki: Mt 15, 21-28; Mk 7, 24-30
Nakarmienie czterech tysięcy: Mt 15, 32-39; Mk 8, 1-10
Żądanie znaku z nieba: Mt 16, 1-4; Mk 8, 11-13; Łk 24, 54-56
Kwas faryzeuszy i saduceuszy: Mt 16, 5-12; Mk 8, 14-21
Wyznanie Piotra: Mt 16, 13-20; Mk 8, 27-30; Łk 9, 18-21
1 zapowiedź męki, śmierci i zmartwychwstania: Mt 16, 21-28; Mk 8, 31 – 9, 1; Łk 9, 22-27
Przemienienie Jezusa: Mt 17, 1-13; Mk 9, 2-13; Łk 9, 28-36
Uzdrowienie opętanego chłopca: Mt 17, 14-21; Mk 9, 14-29; Łk 9, 37-43a
2 zapowiedź męki, śmierci i zmartwychwstania: Mt 17, 22-23; Mk 9, 30-31; Łk 9, 43b-45
Największy w Królestwie Bożym: Mt 18, 1-4; Mk 9, 33-37; Łk 9, 46-48
Ostrzeżenie przed złem: Mt 18, 6-9; Mk 9, 42-48; Łk 17, 1-2
Przypowieść o zbłąkanej owcy: Mt 18, 10-14; Łk 15, 3-7
Upomnienie braterskie: Mt 18, 15-20; Łk 17, 3
Małżeństwo i rozwód: Mt 19, 1-12; Mk 10, 1-12
Błogosławienie małych dzieci: Mt 19, 13-15; Mk 10, 13-16; Łk 18, 15-17
Bogaty młodzieniec: Mt 19, 16-30; Mk 10, 17-31; Łk 18, 18-30
3 zapowiedź męki, śmierci i zmartwychwstania: Mt 20, 17-19; Mk 10, 32-34; Łk 18, 31-34
Prośba Jakuba i Jana: Mt 20, 20-28; Mk 10, 35-45
Uzdrowienie dwóch niewidomych: Mt 20, 29-34; Mk 10, 46-52; Łk 18, 35-43
Triumfalny wjazd do Jerozolimy: Mt 21, 1-11; Mk 11, 1-11; Łk 19, 28-38; J 12, 12-19
Wypędzenie handlarzy ze świątyni: Mt 21, 12-17; Mk 11, 15-19; Łk 19, 45-48; J 2, 13-22
Nieurodzajne drzewo figowe: Mt 21, 18-22; Mk 11, 12-14. 20-24
Prawo do nauczania: Mt 21, 23-27; Mk 11, 27-33; Łk 20, 1-8
Przypowieść o dzierżawcach winnicy: Mt 21, 33-46; Mk 12, 1-12; Łk 20, 9-19
Przypowieść o uczcie weselnej: Mt 22, 1-14; Łk 14, 15-24
Płacenie podatków Cezarowi: Mt 22, 15-22; Mk 12, 13-17; Łk 20, 20-26
O zmartwychwstaniu: Mt 22, 23-33; Mk 12, 18-27; Łk 20, 27-40
Najważniejsze przykazanie: Mt 22, 34-40; Mk 12, 28-34; Łk 10, 25-28
Mesjasz i Dawid: Mt 22, 41-46; Mk 12, 35-37; Łk 20, 41-44
Przeciw faryzeuszom: Mt 23, 1-36; Mk 12, 38-40; Łk 11, 37-52; Łk 20, 45-47
Płacz nad Jerozolimą: Mt 23, 37-39; Łk 13, 34-35
Zapowiedź zburzenia świątyni: Mt 24, 1-2; Mk 13, 1-2; Łk 21, 5-6
Początek nieszczęść: Mt 24, 3-14; Mk 13, 3-13; Łk 21, 7-19
Wielkie nieszczęścia: Mt 24, 15-28; Mk 13, 14-23; Łk 21, 20-24
Przyjście Syna Człowieczego: Mt 24, 29-31; Mk 13, 24-27; Łk 21, 25-28
Porównanie z drzewem figowym: Mt 24, 32-35; Mk 13, 28-31; Łk 21, 29-33
Nieznany dzień ani godzina: Mt 24, 36-44; Mk 13, 32-37; Łk 17, 26-30. 34-36
Przypowieść o dobrym i złym słudze: Mt 24, 45-51; Łk 12, 41-48
Przypowieść o talentach: Mt 25, 14-30; Łk 19, 11-27
Spisek przeciw Jezusowi: Mt 26, 1-5; Mk 14, 1-2; Łk 22, 1-2; J 11, 45-53
Namaszczenie w Betanii: Mt 26, 6-13; Mk 14, 3-9; J 12, 1-8
Zdrada Judasza: Mt 26, 14-16; Mk 14, 10-11; Łk 22, 3-6
Wieczerza Paschalna: Mt 26, 17-25; Mk 14, 12-21; Łk 22, 7-14. 21-23; J 13, 21-30
Ustanowienie Wieczerzy Pańskiej: Mt 26, 26-30; Mk 14, 22-26; Łk 22, 15-20
Zapowiedź zaparcia się Piotra: Mt 26, 31-35; Mk 14, 27-31; Łk 22, 31-34; J 13, 36-38
Modlitwa w Getsemani: Mt 26, 36-46; Mk 14, 32-42; Łk 22, 39-46
Zdrada i pojmanie Jezusa: Mt 26, 47-56; Mk 14, 43-50; Łk 22, 47-53; J 18, 3-12
Przed Sanhedrynem: Mt 26, 57-68; Mk 14, 53-65; Łk 22, 54-55. 63-71; J 18, 13-14. 19-24
Zaparcie się Piotra: Mt 26, 69-75; Mk 14, 66-72; Łk 22, 56-62; J 18, 15-18. 25-27
Jezus wydany Piłatowi: Mt 27, 1-2; Mk 15, 1; Łk 23, 1-2; J 18, 28-32
Jezus przed Piłatem: Mt 27, 11-14; Mk 15, 2-5; Łk 23, 3-5; J 18, 33-38
Jezus skazany na śmierć: Mt 27, 15-26; Mk 15, 6-15; Łk 23, 13-25; J 18, 39 – 16, 6
Żołnierze drwią z Jezusa: Mt 27, 27-31; Mk 15, 16-20; J 19, 2-3
Ukrzyżowanie Jezusa: Mt 27, 32-44; Mk 15, 21-32; Łk 23, 26-43; J 19, 17-27
Śmierć Jezusa: Mt 27, 45-56; Mk 15, 33-41; Łk 23, 44-49; J 19, 28-30
Pogrzeb Jezusa: Mt 27, 57-61; Mk 15, 42-47; Łk 23, 50-56; J 19, 38-42
Zmartwychwstanie Jezusa: Mt 28, 1-10; Mk 16, 1-8; Łk 24, 1-12; J 20, 1-10
Nakaz misyjny: Mt 28, 16-20; Mk 16, 14-18; Łk 24, 36-49; J 20, 19-23
Na podstawie: Pismo Święte Nowego testamentu i Psalmy. Przekład Ekumeniczny, Warszawa 2001.
STARY TESTAMENT – ćwiczenie 1
„Nauczycielu co mam czynić, aby osiągnąć życie wieczne?” – zagadnienia wstępne do Dekalogu
|
Wj 20, 2 – 17 |
Pwt 5, 6 – 21 |
Wersja katechizmowa |
|
2. Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli. |
6. Jam jest Pan, Bóg twój, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej, z domu niewoli. |
Jam jest Pan, Bóg Twój, który Cię wywiódł z ziemi egipskiej, z domu niewoli |
|
3. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! 4. Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! 5. Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy Mnie nienawidzą. 6. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań. |
7. Nie będziesz miał bogów innych oprócz Mnie. 8. Nie uczynisz sobie posągu ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko albo na ziemi nisko, lub w wodzie poniżej ziemi.
9. Nie będziesz oddawał im pokłonu ani służył. Bo Ja jestem Pan, Bóg twój, Bóg zazdrosny, karzący nieprawość ojców na synach w trzecim i w czwartym pokoleniu – tych, którzy Mnie nienawidzą,
10. a który okazuje łaskę w tysiącznym pokoleniu tym, którzy Mnie miłują i strzegą moich przykazań. |
PIERWSZE PRZYKAZANIE Nie będziesz miał cudzych bogów przede Mną. |
|
7. Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy. |
11. Nie będziesz brał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, bo nie dozwoli Pan, by pozostał bezkarny ten, kto bierze Jego imię do czczych rzeczy. |
DRUGIE PRZYKAZANIE Nie będziesz brał imienia Pana Boga Twego nadaremno.
|
|
8. Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. 9. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. 10. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram.
11. W sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty. |
12. Będziesz zważał na szabat, aby go święcić, jak ci nakazał Pan, Bóg twój. 13. Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką twą pracę, 14. lecz w siódmym dniu jest szabat Pana, Boga twego. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani twój osioł, ani żadne twoje zwierzę, ani obcy, który przebywa w twoich bramach; aby wypoczął twój niewolnik i twoja niewolnica, jak i ty.
15. Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził cię stamtąd Pan, Bóg twój, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem: przeto ci nakazał Pan, Bóg twój, strzec dnia szabatu. |
TRZECIE PRZYKAZANIE Pamięta, abyś dzień święty święcił. (nieco inna interpretacja – podkreślone zdania!)
|
|
12. Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. |
16. Czcij swego ojca i swoją matkę, jak ci nakazał Pan, Bóg twój, abyś długo żył i aby ci się dobrze powodziło na ziemi, którą ci daje Pan, Bóg twój. |
CZWARTE PRZYKAZANIE Czcij ojca swego i matkę swoją. (nieco inna interpretacja – podkreślone zdania!)
|
|
13. Nie będziesz zabijał. |
17. Nie będziesz zabijał. |
PIĄTE PRZYKAZANIE Nie zabijaj. |
|
14. Nie będziesz cudzołożył. |
18. Nie będziesz cudzołożył. |
SZÓSTE PRZYKAZANIE Nie cudzołóż. |
|
15. Nie będziesz kradł. |
19. Nie będziesz kradł. |
SIÓDME PRZYKAZANIE Nie kradnij. |
|
16. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. |
20. Jako świadek nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa. |
ÓSME PRZYKAZANIE Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu. |
|
17. Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego. |
21. Nie będziesz pożądał żony swojego bliźniego. Nie będziesz pragnął domu swojego bliźniego ani jego pola, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do twojego bliźniego. |
DZIEWIĄTE PRZYKAZANIE Nie pożądaj żony bliźniego swego. |
|
DZIESIĄTE PRZYKAZANIE Ani żadnej rzeczy, która jego jest. |
Opracowanie: o. Robert Wawrzeniecki OMI
NOWY TESTAMENT – ćwiczenie 2:
Modlitwa chrześcijańska „Ojcze nasz”
|
Łk 11, 1-11 |
Mt 6, 7-13 |
Porównanie-uwagi |
|
1. Gdy Jezus przebywał w jakimś miejscu na modlitwie i skończył ją, rzekł jeden z uczniów do Niego: Panie, naucz nas się modlić, jak i Jan nauczył swoich uczniów.
|
7. Na modlitwie nie bądźcie gadatliwi jak poganie. Oni myślą, że przez wzgląd na swe wielomówstwo będą wysłuchani.
|
Oba teksty biblijne: Łukasza i Mateusza mówią na temat nauczania Jezusa Chrystusa o modlitwie człowieka wierzącego. U św. Łukasza uczniowie proszą Jezusa, aby nauczył ich modlitwy. |
|
2a. A On rzekł do nich: Kiedy się modlicie, mówcie:
|
8. Nie bądźcie podobni do nich! Albowiem wie Ojciec wasz, czego wam potrzeba, wpierw zanim Go poprosicie. Wy zatem tak się módlcie: |
U Łukasza i Mateusza Jezus Chrystus nauczył uczniów modlitwy „Ojcze nasz”.
|
|
2b. Ojcze,
|
9a. Ojcze nasz, który jesteś w niebie,
|
U Łukasza początkiem jest samo słowo „Ojcze”. Natomiast u Mateusza jest to nieco rozbudowane. Jednak zasadniczo w obu przypadkach mamy do czynienia z tym samym sformułowaniem. |
|
2c. niech się święci Twoje imię;
|
9b. niech się święci imię Twoje!
|
U Łukasza i Mateusza, mimo nieco innych słów mamy do czynienia z pierwszą prośbą modlitwy. |
|
2d. niech przyjdzie Twoje królestwo!
|
10a. Niech przyjdzie królestwo Twoje
|
U Łukasza i Mateusza mamy w tych słowach mamy drugą prośbę modlitwy. Jedynie drobne przestawienie słów |
|
|
10b. niech Twoja wola spełnia się na ziemi, tak jak i w niebie.
|
U Łukasza brak tej prośby. U Mateusza mamy dodatkową trzecią prośbę. |
|
3. Naszego chleba powszedniego dawaj nam na każdy dzień
|
11. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj;
|
U Łukasza i Mateusza, mimo nieco odmiennych słów mamy kolejną prośbę. U Łukasza jest to trzecia prośba, a u Mateusza prośba czwarta. |
|
4a. i przebacz nam nasze grzechy, bo i my przebaczamy każdemu, kto nam zawinił;
|
12. i przebacz nam nasze winy, jak i my przebaczamy tym, którzy przeciw nam zawinili;
|
U Łukasza i Mateusza, mimo nieco odmiennych słów mamy następną prośbę. U Łukasza jest to czwarta prośba, a u Mateusza prośba piąta. |
|
4b. i nie dopuść, byśmy ulegli pokusie.
|
13a. i nie dopuść, abyśmy ulegli pokusie, |
U Łukasza i Mateusza, za pomocą prawie tych samych słów wyrażona została następna prośba. U Łukasza jest to piąta (ostatnia) prośba, a u Mateusza prośba szósta. |
|
|
13b. ale nas zachowaj od złego!
|
U Łukasza brak tej prośby. U Mateusza mamy dodatkową siódmą prośbę.
|
|
|
|
W wersji modlitewnej spotykamy jeszcze słowo „Amen”, którego brakuje w Piśmie świętym. Jest ono jednak bardzo ważne, bo oznacza naszą akceptację słów modlitwy. |
Opracowanie: o. Robert Wawrzeniecki OMI